طراحی انواع نمای سنتی

محصول پنجره ارسی فاراد تا به امروز در بسیاری از ساختمان ها با معماری ایرانی – اسلامی و با نمای سنتی بکار گرفته شده است ، و در این مدت به جهت همین پروژه ها و آشنایی با معماران بسیاری در زمینه طراحی نمای ایرانی و نمای سنتی ، در مجموعه فاراد پنجره دپارتمانی جهت طراحی نماهای ایرانی و سنتی تشکیل شده است که ارائه دهنده خدمات طراحی نما توسط مهندسین معمار می باشد.

در این قسمت پروژه های نمونه ایی با معماری ایرانی و سنتی آورده می شود که پنجره های آن نیز توسط مجموعه فاراد تولید شده اند.

 

پروژه اجرا شده در شهر قم با یک معماری خاص دقیقا مطابق با المان ها و شناسه های معماری ایرانی که پنجر های آن بصورت آلومینیومی و گره چینی های خاص مطابق با معانی مورد نظر و شیشه های رنگی تولید شده است.

بیشتر بدانید: مشخصات فنی پروژه پنجره سنتی قم

پروژه اجرا شده در شهر ری – بازسازی یک ساختمان 100 ساله به سبک معماری ایرانی اسلامی و پنجره های ارسی فاراد پنجره از جنس UPVC طرح چوب

بیشتر بدانید: مشخصات فنی پروژه پنجره ارسی شهر ری

شما می توانید با گرفتن ارتباط با دپارتمان طراحی نمای سنتی مجموعه فاراد جهت طراحی نمای ساختمان خود به سبک معماری ایرانی – اسلامی و طراحی پنجره های استاندارد ، اقدام نمایید.

آشنایی با عناصر معماری ایرانی بکار برده شده در نمای سنتی:

معماری در طول تاریخ تحت تاثیر عوامل مختلف همواره در حال تغییر و گسترش بوده است و پیدایش آن حدودا به هفت هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد.

معماری ایرانی از شناخته شده ترین سبک های معماری در سطح جهانی می باشد؛ از عوامل متمایز کننده این سبک معماری می توان به مواردی همچون محاسبات دقیق، توجه به فرم صحیح طراحی، مسائل فنی و علمی و… اشاره کرد.

معماری ایرانی از لحاظ تنوع بسیار گسترده بوده و قدمت عناصر آن به حدود سه هزار سال می رسد.

آشنایی با عناصر معماری ایرانی :

قوس سردر ورودی

بر سر در ورودی بناهای ایرانی قوسی می ساختند و آن را با کاشی های تزیینی که آیات و عبارات مذهبی روی آن حک شده بود تزیین می کردند؛ تا هنگام ورود و خروج از زیر قرآن رد شوند.

کارایی دیگر قوس سردر علاوه بر زیبایی این بود که در زمستان مانع ریزش برف و در تابستان مانعی بر تابش مستقیم نور خورشید باشد.

پیش طاق
در قسمت ورودی مکان هایی مانند آرامگاه ها، مساجد و به طور کلی بناهای مذهبی، دری عظیم قرار داشت که به آن را پیش طاق می نامند.

معمولا پیش طاق را نسبت به سایر عناصر بنا، با ارتفاع بیشتری می ساختند تا بر اهمیت بنا تاکید شود.

جلوخان
جلوی پیش طاق فضایی در نظر می گرفتند که به شکل میدان بوده و حکم فضای باز جلوی در ورودی بنا را داشته است.

پیدایش این عنصر معماری به دوران صفویه برمی گردد و اوج استفاده از آن مربوط به دوران قاجار می باشد به صورتی که اگر خانه ای متعلق به فردی ثروتمند بود و جلوخان نداشت، مورد توجه قرار نمی گرفت.

همچنین وجود عناصری مانند کتیبه و وقف نامه در جلوخان مرسوم بوده است. از بناهایی که در آن ها از جلوخان استفاده شده می توان به مسجد امام و کاروانسرای مهیار اشاره کرد.

ساعت سردر
استفاده از ساعت در نمای بنا مربوط به دوران صفویه می باشد و اوج بکارگیری آن در سردر به دوران قاجار و پهلوی باز می گردد.

زنگ این ساعت ها راس هر ساعت نواخته می شد؛ از نمونه های بارز استفاده از این عنصر، مسجد مدرسه سپه سالار و مشیرالسلطنه، بارگاه شاه چراغ و مسجد جامع کرمان می باشند.

 

ارسی
ارسی ها قطعات مشبکی هستند که از چوب ساخته شده اند و در آن ها از نقوش زیبای گره چینی استفاده شده است؛ ارسی در معماری ایرانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است، این پنجره های چوبی مشبک برای باز شدن به طرف بالا حرکت می کنند و در محفظه ای قرار می گیرند.

یکی از عناصری که زیبایی ارسی را دو چندان می کند استفاده از شیشه های رنگی می باشد.

از ارسی بیشتر در مناطق سردسیر استفاده می شده است.

 

اهمیت عنصر کوبه در فرهنگ ایرانی

در گذشته روی هر لنگه درب ورودی خانه ها کوبه ای قرار می گرفت، که کوبه های حلقه ای با صدای زیر متعلق به بانوان و کوبه های چکشی با صدای بم متعلق مردان بودند.

برای آگاهی افراد خانه از جنسیت فرد پشت در به منظور رعایت آداب فرهنگی، هر فرد باید کوبه مخصوص به جنسیتش را به صدا در می آورد.

آستانه
آستانه برآمدگی کوچکی در بخش پایینی در ورودی بنا می باشد که مرز بین فضای خارجی و داخلی خانه را مشخص می کند، این عنصر همچنین از ورود آب باران به داخل خانه جلوگیری می کند.

آستانه در طول تاریخ اهمیت و ارزش بالایی در معماری ایرانی داشته به صورتی که در بازه ای از تاریخ نباید کسی پای خود را روی آستانه می گذاشت.

هشتی
پس از درب ورودی در حیاط خانه، فضایی سرپوشیده می ساختند که به آن هشتی می گویند.

هشتی در معماری ایرانی عنصری با تزئینات زیاد بوده و در سقف آن قسمتی را باز در نظر می گرفتند تا نور عبور کرده و فضا را روشن کند.

همچنین در شب برای روشن نگه داشتن این فضا از فانوس استفده می شده است.

 

در خانه های بزرگ ورودی های مختلف از جمله ورودی اعضای خانه، مهمان ها و خدمه توسط هشتی از هم جدا می شدند.

همچنین در آن سکویی برای نشستن به هنگام انتظار و استراحت وجود داشت، گاهی بین چند همسایه هشتی ای به عنوان فضای مشترک برای معاشرت وجود داشت و در بین مغازه ها از هشتی برای استقبال و پذیرایی استفاده می شده است.

دهلیزها
راهرویی که بین حیاط و هشتی قرار می گرفت دهلیز نام دارد که معمولا دارای تزئینات متفاوت و زیبایی بودند و با توجه به ابعاد خانه ها اندازه های مختلفی داشتند.

میانسرا-حیاط
بر اساس اصل درون گرایی که از ویژگی های اصلی معماری ایرانی می باشد در مرکز بناها حیاطی می ساختند که ابعاد و ظاهر آن متاثر از آب و هوا و عوامل فرهنگی متفاوت بوده است.

در حیاط معمولا باغچه، حوض و ایوان ها قرار داشتند که از عناصر ثابت معماری ایرانی می باشند.

از حیاط بنا برای مراسمات مختلف بهره گرفته می شده است و همچنین بعضی خانه های بزرگ و مجلل دارای چند حیاط بودند.

گودال باغچه (باغچال)
در گذشته در حیاط خانه ها باغچه ها را با عمقی در حدود یک طبقه پایین تر از سطح حیاط می ساختند؛  از خاک و مصالح خارج شده از این بخش در ساخت بنا بهره می گرفتند و همچنین این کار باعث دسترسی راحت تر به قنات می شد و بیشتر در مناطق خشک و کویری چون کاشان از این معماری استفاده می شده است.

 

 

سرداب
در خانه های قدیمی برای نگهداری از مواد غذایی در فضایی خنک به خصوص در فصل تابستان، فضایی باعنوان سرداب می ساختند که داخل آن معمولا یک حوضچه آب کم ارتفاع تعبیه می شد.

در بعضی خانه ها، بالای حوضچه بادگیرهایی می ساختند تا هوا از طریق آن جریان پیدا کرده و باعث تبخیر آب حوض و در نتیجه ایجاد محیطی خنک می شود. ساخت بادگیر بالای سرداب عموما در مناطق گرمسیر به چشم می خورد.

ایوان
ایوان عنصری در معماری ایرانی هست که از یک طرف به سمت حیاط می باشد، بیرون از بنا در ارتفاعی بالاتر از سطح اطرافش قرار داشته و کاربرد آن جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید و ورود آب باران هنگام بارش می باشد، همچنین ایوان محلی برای دور هم جمع شدن خانواده بوده است.

رواق
در صورتی که ستون های استفاده شده در ایوان کم عرض باشند به آن ها رواق می گویند. ساخت رواق بیشتر در مکان های مذهبی رواج داشته و همانند ایوان از سه طرف بسته می باشد تا محافظی در مقابل آفتاب و باد و باران باشد.

حجره
دورتا دور میانسرا یا حیاط مرکزی اتاق هایی ساخته می شدند که معمولا چهار ضلعی بوده و حجره نامیده می شدند. کاربری این اتاق ها در کاروانسراها برای اقامت مسافران و در مدارس و مساجد برای استفاده طلاب بوده است.

از ویژگی حجره ها می توان به سقف کوتاه به صورت طاق آهنگ و نور کم اشاره کرد و هم چنین در مواردی که حجره ها را به صورت دو طبقه می ساختند، طبقات از طریق راهرو به هم ارتباط پیدا می کردند.

شناخت انواع اتاق در معماری ایرانی:

تالارها
مهم ترین و با اهمیت ترین بخش ساختمان های قدیمی تالار ها بوده اند که برای پذیرایی از مهمان ها بوده و معماران همیشه سعی بر این داشتند که این فضا را با تزئینات به زیباترین شکل درآورند.

پنج‌دری
در خانه های قدیمی اتاقی برای دور هم جمع شدن و همچنین پذیرای از مهمانان وجود داشته که این اتاق رو به ایوان باز می شده است، بازشو های آن پنج پنجره کنار هم بوده اند که به همین دلیل این اتاق پنج دری نامیده می شده است.

سه‌دری
در خانه های قدیمی به اتاقی که برای خواب در نظر می گرفتند و دارای سه پنجره در کنار هم بوده سه دری می گفتند، اتاق های سه دری از طریق راهرو به هم و به سایر بخش های خانه ارتباط پیدا می کردند.

اهمیت اتاق‌های گوشواره
در دو طرف شاه نشین اتاق هایی با نام گوشواره قرار داشتند که کارایی آن ها افزایش ظرفیت اتاق شاه نشین برای تعداد زیاد مهمان بوده است،همچنین در زمان برگزاری مراسمات یا مهمانی هایی که نوازنده دعوت می شد، در این اتاق که با در جدا می شده به نواختن مشغول می شدند.

علت نامگذاری آن به این دلیل است که درپلان خانه این دو اتاق در دو طرف شبیه به گوشواره بنا می باشند.

بهار‌خواب
در سطحی بالاتر از حیاط معمولا در طبقه دوم بنا، فضایی رو باز و رو به حیاط به منظور محلی برای خوابیدن و هم نشینی در نظر می گرفتند که به آن بهار خواب می گویند.

از نام های دیگر بهار خواب می توان به تخت بوم و مهتابی اشاره کرد، این فضا بیشتر در فصول گرم کارایی داشته و بیشتر در مناطق جنوبی کشور به چشم می خورد.

تابستان‌نشین‌
تابستان نشین فضایی نیمه باز می باشد که در قسمت جنوبی بنا می ساختند، معمولا به دلیل باز بودن فضای آن ها ظاهری ساده داشتند و در مناطق سردسیر به دلیل جلوگیری از ورود هوای سرد به فضای داخلی خانه ساخته نمی شد..

زمستان‌نشین
در ضلع شمالی بنا فضایی نیمه باز می ساختند که در فصل های سرد سال با تابش ملایم نور خورشید گرم شده و فضایی مناسب برای نشستن و استراحت در زمستان محیا می شد. این کاربری زمستان نشین نام دارد که کارایی آن مشابه تابستان نشین می باشد.

 

شوادان؛ سیستم خنک‌کننده سنتی
سیستم سرمایشی و گرمایشی در بنا همواره مورد توجه معماران ایرانی بوده و همین امر باعث شده در هر منطقه با توجه به آب و هوای آن، سیستمی مختص آن محیط بسازند،

معماران در مناطق جنوبی علی الخصوص دزفول به این موضوع توجه ویژه ای داشتند و فضایی با نام شوادان را در عمقی با حداقل ارتفاع 10 متر از سطح زمین می ساختند که از آن کانال هایی به فضا های مختلف خانه می کشیدند تا هوای خنک وارد فضاهای مختلف شود، همچنین کاربرد دیگر شوادان نگهداری مواد غذایی و استراحت به دلیل خنکی آن بوده است.

بادگیر
به منظور تهویه و خنک کردن فضا های داخلی، برج هایی در بالای ساختمان با ارتفاع های متفاوت می ساختند که به آن بادگیر می گویند.

در قسمت بالای بادگیر حفره هایی قرار می دادند تا هوا به داخل آن راه پیدا کرده و به طرف پایین برود و وارد سرداب شود. این امر باعث می شد تا با تبخیر سطحی آب حوضچه سرداب هوایی خنک ایجاد شود.

از بادگیر ها معمولا در شهرهای گرمسیر و کویری بهره می گرفتند؛ معمولا در سرداب درهایی قرار می دادند تا با باز کردن آن ها هوای خنک در محیط بچرخد.

آب‌انبار
در زیر زمین ببنا بر روی حوض فضایی سر بسته می ساختند که به این محیط آب انبار می گویند.

آب باران در این فضا ذخیره شده و در فصل های کم آب و گرم مورد استفاده قرار می گیرد. همین امر موجب می شد تا همیشه آب آشامیدنی خنک در اختیار مردم مناطق گرم و کویری باشد.

از نمونه های آن می توان به آب انبار های یزد اشاره کرد.