5 ویژگی نمای ایرانی در معماری

تلفیق نمای ایرانی و اسلامی چهره جدیدی را برای شهر به وجود می آورد و به دلیل پیوند با فرهنگ و دین مردم ایران یکی از غنی ترین نوع های طراحی نما می باشد که زیبایی و شکوه خاصی را به نمایش می گذارد.

هر کدام از این دو نوع طراحی، مصالح مختص خود را دارند که معماران و طراحان با ترکیب این دو سبک و متریال های متفاوت هر کدام آثار زیبایی را خلق می کنند.

طراحی نمای ایرانی اسلامی

سبک های طراحی معماری با عوامل مختلفی از جمله عوامل فرهنگی، اجتماعی و دینی گره خورده است. دو نوع از این طراحی ها، طراحی به سبک ایرانی و طراحی به سبک اسلامی است. طراحی نمای ایرانی بر اساس اقلیم، فرهنگ، تاریخ و تمدن ایرانی شکل گرفته است. هر چند این سبک از معماری، در گذر زمان دستخوش تغییر و تحولات بسیار زیادی شده است.

عناصر طراحی نمای اسلامی

نمای اسلامی یکی از معروف‌ترین سبک‌های معماری و طراحی در سراسر جهان است. این سبک زیبا و خوش نقش و نگار، از قرن هفتم میلادی در جهان اسلام رواج پیدا کرد و سپس به کشورهایی مانند ایران راه یافت.

این روزها در بسیاری از شهرها و روستاهای کشورمان، می‌توان بناهای مذهبی و تاریخی با شکوهی مشاهده نمود که نشان دهنده عظمت طراحی نمای اسلامی است برخی از مهم‌ترین عناصری که معمولاً در طراحی نمای اسلامی استفاده می‌شود، با سبک ایرانی تلفیق شده و ما در طراحی نمای ایرانی نیز آن‌ها را مشاهده می‌کنیم؛ که عبارتند از: ایوان، میانسرا، گنبد، مناره، قوس

مصالح به کار رفته در طراحی نمای ایرانی اسلامی

در طراحی نمای ایرانی اسلامی متریال های مشخص و شناخته شده ای استفاده می شود که بیشتر آن ها از سال های دور تا کنون در اختیار ما قرار دارند و بعضی از آن ها در سال های اخیر وارد معماری ایرانی شده اند. در ادامه به معرفی برخی از این مصالح می پردازیم.

1. آجر

آجر نه تنها در ایران بلکه در بسیاری ازکشور ها قرن هاست که در ساخت و تزیین ساختمان ها استفاده می شود.

آجر یکی از پرکاربرد ترین مصالح در طراحی نمای ایرانی اسلامی از گذشته تا کنون بوده است که از دلایل آن می توان به قیمت مناسب و همیشه در دسترس بودن اشاره کرد. همچنین این متریال قابلیت اجرای طرح های مختلف را داراست.

انواع آجر چینی در معماری ایرانی

• آجر چینی مشبک جناغی
• چیدمان آجر نما به روش رگ چینی
• آجرچینی بادبزنی
• آجرچینی آبشاری
• روش گل اندازی
انواع آجر چینی مدرن
• روش فخر و مدین (نوعی آجرچینی مدرن)
• آجر چینی یا آجرکاری حصیری

2. سنگ

سنگ یکی از مهم ترین و اصلی ترین مصالحی می باشد که نه تنها در طراحی نمای ایرانی اسلامی کاربرد داشته بلکه از آن در قسمت های داخلی بنا نیز استفاده می شده است.

جدا از استفاده از آن در نما به عنوان تزئینات، در شالوده و پی بنا و همچنین بدنه کاربرد داشته است. امروزه نیز از اولین انتخاب های معماران و طراحان برای طراحی نما استفاده از سنگ هایی همچون مرمر، گرانیت و تراورتن می باشد.

3. چوب

یکی از قدیمی ترین و کاربردی ترین مصالح در سراسر دنیا چوب می باشد که از آن به منظور جلوه بخشیدن و تزئینات در نمای بیرونی و فضاهای داخلی کاربرد دارد.

در کشور های غربی از چوب های مختلف برای ساخت تمام قسمت های خانه استفاده می شود ولی در ایران معمولا از چوب در ساخت تیر های سقف، ستون ها، چهارچوب، در و پنجره و سایر تزئینات بهره می گرفتند.

امروزه از چوب بیشتر برای تزئینات در بنا استفاده می شود اما در بناهای قدیمی می توان موارد نام برده را مشاهده کرد.

4. کاشی

در معماری سنتی ایرانی کاشی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. کاشی ها با تنوع طرح و رنگ، جلوه خاصی به بنا ها می بخشند. در گذشته از کاشی های معرق، هفت رنگ و تک رنگ استفاده می شده است و همچنین ترکیب آجر و کاشی در نماهای اصیل ایرانی رواج داشته است.

5. بتن

بتن از گذشته تا کنون یکی از کاربردی ترین مصالح در سراسر دنیا می باشد؛ بتن با قرار گرفتن در معرض هوای آزاد بسیار مقاوم می شود. این متریال به دلیل استحکام بسیار بالایی که دارد باعث می شود بنا در برابر حوادث طبیعی همچون باران، برف، زلزله و… در امان بماند.

محصول مرتبط: بهترین نوع پنجره دوجداره ارسی برای کاربری های معماری ایرانی اسلامی

پنجره ارسی

طراحی به سبک ایرانی اسلامی و کاربرد آن

از سبک ایرانی اسلامی که بیشتر در طراحی مکان های مذهبی و مساجد بهره گرفته می شود از المان هایی همچون قوس، کادر بندی و مقرنس کاری ستون ها، کتیبه ها و گره ها استفاده می شود.

مهم‌ترین اصول در طراحی نمای ایرانی که ریشه در باورهای مردم دارد

طراحی نمای ایرانی از اصول خاصی پیروی می کند که آن را به یک هنر زیبا مبدل می سازد. برخی از این اصول عبارتند از درون گرایی، ایجاد حس دعوت کنندگی، نیارش، پرهیز از بیهودگی و …

طراحی نمای ایرانی اسلامی و تاثیر آن بر روی ساختمان‌ها

در مناطق مختلف دنیا با توجه به آب و هوای آن منطقه، مصالح مورد استفاده در ساخت بنا و نمای آن متفاوت می باشد و عموما بهترین مصالح در هر منطقه، مصالح ساخته شده با مواد موجود در طبیعت همان منطقه می باشد؛ زیرا آن مصالح دوام بیشتری در همان منطقه خواهند داشت.

ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و مصالح بکار رفته در نماهای ایرانی به خصوص بنا های قدیمی تر، موجب افزایش استحکام بنا می شده است و به دنبال آن در حوادث طبیعی نظیر زلزله آسیب کمتری می دیدند.

به دلیل اینکه زندگی مرم ما با فرهنگ، تاریخ و سنت های کشورمان گره خورده، استفاده از نما هایی با طراحی سنتی احساس تعلق خاطر را در ما زنده کرده و هویتمان را برایمان زنده می کند.

طراحی سردر برای نمای سنتی

در نمای سنتی به ویژه در ساختمان های شمالی که رو به روی آن ها حیاط بنا قرار دارد از عنصر سردر بهره می گرفتند و معماران در طراحی آن ها از المان های سنتی و خلاقیت خود استفاده می کردند تا طراحی منحصر به فردی ارائه کنند زیرا سردر به عبارتی تاج ساختمان می باشد.

این تاج هارا با کنده کاری های ظریف به صورت برجسته در می آورند و به دلیل ابعاد بزرگ با ستون گذاری مهندسی شده نمای ورودی اصلی بنا را با این تاج های بزرگ مزین می سازند.

ستون ها براساس نوع تزیین به کار گرفته شده دسته بندی می شوند و هرچه ارتفاع ستون ها و تاج ساختمان در نمای ورودی بیشتر باشد، ابهت بیشتری به ورودی ساختمان می بخشد. استفاده از طرح های سنتی برای تزیین ستون ها، سرستون ها و تاج ساختمان جلوه بیشتری به نما می بخشد.

مطالب مرتبط: ویژگی های نمای سنتی

طراحی انواع نمای سنتی

این مطلب ادامه دارد….